AVOIDANCE OF COLLISIONS

AVOIDANCE OF COLLISIONS

(Çarpışmadan Kaçınma)

     

     Uçakların da kara araçları gibi, havada ve yerde diğer hava araçlarından sakınması gerekmektedir. Hava araçlarının birbirleriyle çarpışmasını engelleyecek bir takım düzenlemeler vardır.

Bu düzenlemeler şu şekildedir;

HAVADA                      :

Proximity (Yakınlaşma) : Uçaklar birbirleriyle çarpışma tehlikesi oluşturacak kadar birbirlerine yakın manevra yapamazlar.

Right of Way (Yol hakkı) : Yol hakkına sahip uçak istikametini ve süratini korumaya devam eder, çarpışma tehlikesine karşı diğer uçağı takip eder. Şu demek değildir ki “ben yol hakkına sahibim, taş gibi devam ederim”. Eğer karşı taraf hata yaparsa gerekli manevrayı yapma sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Yol benim deyipte devam ederseniz öbür tarafta bunu izah etmenizin pek bir anlamı olmayacaktır ;)

Giving Way : Yol verme zorunluluğu olan uçak, eğer yeteri kadar mesafesi varsa ve hava koşulları müsaade ettiği sürece diğer uçağın altından, üstünden ya da önünden geçemez.

Approaching Head-On (Karşılıklı Yaklaşma): Eğer iki uçak birbirlerine karşılıklı olarak yaklaşıyorlarsa (yaklaşık olarak istikametlerinin ±10º içerisinde) her iki uçak da istikametlerini SAĞ’a değiştirmelidirler.

Converging(Yaklaşma) : İki uçak aynı seviyede birbirlerine herhangi bir sektörden yaklaşıyorlarsa, Hangisi diğer uçağı sağ sektöründe görüyor ise yol vermelidir.

İstisnalar:

·         *Motorlu uçaklar zeplinlere(airship), planörlere ve balonlara yol vermeli,

·         *Zeplinler planörlere ve balonlara yol vermeli,

·         *Planörler balonlara yol vermeli,

·         * Motorlu uçaklar başka bir hava aracını çeken (towing) uçağa yol vermeli.

Overtaking(Geçme): Geçilen uçak yol hakkına sahip uçaktır ve geçen yani sollayan uçak (tırmanırken, alçalırken ya da düz uçarken) rotasını SAĞ istikamete değiştirmeli, her iki uçak da geçme manevrası tamamlanıncaya kadar pozisyonunu muhafaza etmelidir. Pilotlar daima başka bir uçak tarafından geçilme ihtimaline karşın tetikte olmalıdırlar. İstikamet değiştirirken dışarıya bakmayı ihmal etmemelidirler.

Landing : Havad veya yerdeki bir uçak, son yaklaşmanın son kısmında ve inişte olan diğer uçağa yol vermelidir.

Approaching to land : İniş için yaklaşan iki uçaktan (son yaklaşmadaki veya direkt yaklaşan) daha yüksek seviyede uçan daha alçak seviyede uçan diğer trafiğe yol vermelidir. Ancak bu durum uyanık pilotlar için bir istismar doğurabileceği için bunun bir avantaja dönüştürülmesi yasaklanmıştır. Ayrıca bu tür durumlarda motorlu hava taşıtları planörlere yol vermelidirler.

Emergency Landing : Fazla söze gerek olduğunu düşünmüyorum.Emergency durumdaki uçak önceliklidir.

Taking-off : Kalkışta olan, kalkmak üzere olan veya kalkış ilerleyen uçak öncelikli yol hakkına sahiptir.

YERDE                                    :

Head-On : Yerde taxi yaparken kafa kafaya gelen iki uçak (yaklaşık olarak da olabilir) yönlerini SAĞ‘a çevirerek birbirlerinin ilerleme istikametini temizlerler, eğer mümkün değilse durarak bulundukları pozisyonu korurlar.

Converging : Yine havada da olduğu gibi diğerinin sağ sektöründe kalan yol hakkına sahiptir.

Overtaking : Bu da havadaki durum ile aynı, geçilen uçak yol hakkına sahiptir. Sollayan uçak yine diğer uçağı emniyetli bir şekilde kat edip temizlemek zorundadır.

Stopping : ATC tarafından aksi bir talimat gelmediği sürece uçak, ışıklı durma işaretlerine uymak zorundadır. Ancak ışıklı işaretin ışığı sönerse taxi’ye devam edebilir.

Umarım faydalı olmuştur, herkese kazasız kırımsız uçuşlar dilerim.

Best Glide Speed

   Uçaklar aerodinamik yapısından dolayı itiş gücünü kaybetseler dahi bir müddet daha uçmaya devam edebilirler. Bu durum süzülüş olarak adlandırılır ve uçağın takatsiz bir şekilde uçması demektir, yani hiçbir pilotun istemediği bir durumdur. Tabi  bu durum alçalmalarda, ihtiyaç halinde kontrollü bir şekilde motorlar rölantiye alınarak pilot tarafından da oluşturulabilir.

   Uçağımıza normal uçuş esnasında etki eden dört kuvvetten sadece üçü ile; Drag (sürükleme), Weight (ağırlık), Lift (kaldırma) uçmaya devam ederiz. Motorlarımızdan elde ettiğimiz Thrust (itiş) artık bizimle beraber değildir. Fazla derine girmeden kabaca şunu da belirtmek isterim, Lift/Weight ve Drag/Thrust birbirlerini dengeleyen kuvvetlerdir.

       

   Yukarıdaki resimde de göreceğiniz gibi süzülüş esnasında ağırlığın süzülüş hattına dik ve paralel sürükleme ve kaldırmaya eşit iki bileşeni ortaya çıkıyor. Glide Path açısı(y)'nı minimum tutmak için Drag/Lift oranını minimum (D/Lmin) tutmamız gerekir. Diğer bir deyişle Lift/Drag oranımızı maximum (L/Dmax) yapmamız gerklidir, bunu da minimum Drag hızı olan VMD süratinde sağlarız. 

   Bütün bu hesaplamalar üretici tarafından yapılarak Best Glide Speed adı altında kullanıcı manuellerinde belirtilir. Size düşen; süzülüş esnasında sizi etkileyen faktörleri bilmek ve limitler uymak olacaktır. Best Glide Speed haricinde yüksek ya da alçak sürat ile süzülüş yapmamız durumunda ise Glide Range (süzülüş mesafesi) her iki durumda da azalackdır. Bu da L/D oranının değişmesinden kaynaklıdır.

Süzülüş Performansını Etkileyen Faktörler:

Weight (Ağırlık):

   

   Ağırlık bir uçağın süzülüş açısını ve mesafesini etkilemez. Bunun sebebi ağırlık arttıkça aynı oranda Lift ve Drag da artacaktır. Bu da L/D oranını değiştirmeyecektir. Fakat daha ağır olan bir uçak VMD süratine ulaşmak için süratini, buna bağlı olarak da Rate of Descent (süzülüş oranı)'nı artıracakdır. Kısacası Best Glide Speed artacaktır.

Rüzgar:

   

   Rüzgarın Best Glide Speed'e etkisi yoktur. Ancak mesafe için bunu söyleyemeyiz. Eğer kuyruk rüzgarı alıyorsak Glide Range artacak, Kafa rüzgarı alıyorsak Glide Range azalacaktır. Çünkü Relative Air Flow (Tabi olduğumuz hava akışı)'a göre Glide Path aynı kalacak, rüzgar etkisinden Ground Speed (yer hızı) değişeceğinden mesafe de farklı olacaktır.

Flight Configuration (Uçuş Konfigürasyonu):

   Flaplar bilindiği üzere Lift'i artırdığı gibi Drag'ı da artırırlar. Fakat flapları açtığımızda L/D oranı belirli bir oranda düşer. Yine aynı şekilde iniş takımları da fazladan Drag yaratacağı için L/D oranını düşürürler. Bu da Glide Path'i artırır ve Glide Range'in azalmasına sebep olur. 

İki Mavide Bir Asır

 21 Haziran 2014 günü Türk Deniz Kuvvetlerinin hava gücünü oluşturan Deniz Hava Komutanlığının 100.Kuruluş yıl dönümü Cengiz Topel Havaalanı'nda gerçekleştirildi. Gerçekten güzel bir gündü, bayağı sıkı hazırlanmışlar. Eski ve yeni deniz havacıların da buluştuğu ve tanıştığı bu organizasyonda emeği geçen herkesi tebrik ederim.

     Eski bir deniz havacı olan ben de davet edildim. Eğitim uçuşum olması sebebiyle katılamayacak olmam beni üzmüştü ama neyse ki son anda planlar değişti ve katılabildim. Acı tatlı günlerimizin geçtiği, beraber kader birliği yaptığımız dostlarımızı, abilerimizi, kardeşlerimizi tekrar görmek keyif vericiydi. Pardon bir de ablamız vardı, unutursam üzülür. Gerçekten de geriye dönüp baktığımda hiç sevmediğim askerlik mesleğinin bana kattığı en güzel şey onlardı kuşkusuz. Umarım bir sonraki 100. yıl kutlamalarında adlarımızı hatırlayan olur ve torunlarımızı gururlandırabiliriz.

     Merak edenler için ayrıca Deniz Kuvvetler envanterinde bulunan ve bulunmuş olan hava araçlarının bir listesini de aşağıya yazıyorum. Ayrıca yerli yapım HÜRKUŞ teyyaresi de ziyaretçiler için sergilendi belirtmeden geçmeyelim.

Helikopterler

• AB-212 (Görevde)
• S-70B Seahawk (Görevde)
• AB-204 (Görevden ayrıldı)
• AB-412 (Görevde) (Sahil Güvenlik)

Uçaklar

• CN-235 CASA (Görevde)
• ATR-72 (Görevde)
• TB-20 (Görevde)
• S-2E (Görevden ayrıldı)

Not: 22 Haziran 2014 halk günü yapılacak, uçak ve helikopterleri gezebilirsiniz.

Eski bir helikopterci olarak istem dışı sadece helikopterleri çekmişim :)))

Sanal Havacılık

     Kuşkusuz ilk akla gelen soru "Sanal havacılık nedir?"

     Sanal havacılık, bu işe gönül vermiş insanların online ortamda (internet ortamında) bir araya gelerek ister Pilot isterse de Hava Trafik Kontrolü (ATC(Air Traffic Controller)) olarak hobilerini icra etmeleridir. 

   

   Pilot olarak sanal ortamda uçmak istiyorsanız öncelikle bilgisayarınızda uçuş simülasyon programı bulunması gereklidir. Şuan piyasada bulunan benim bildiğim üç adet yazılım var. Bunların en son sürüm olanları Microsoft'un Flight Simulator X, Prepar3D P3D ve X-Plane 10 dur. Bu simülatörlerden birine sahipseniz ikinci aşama olarak VATSIM ya da IVAO üyesi olmalısınız. Nedir bu VATSIM ve IVAO diyeceksiniz. Bu portallar size sanal havacılık dünyasının kapılarını açan organizasyonlardır. Üyelik ücreti talep etmezler. Buradaki üyelikleriniz sayesinde simülatörler vasıtasıyla arayüz program da kullanarak online olabiliyorsunuz. Kullanmanız gereken programlar VATSIM için FSInn veya SquawkBox, IVAO için ise Ivap. Bu programlar simülatörünüze entegre olarak sizi server'a bağlıyor.

    

     Sanal havacılık deyip geçmeyin, işler gayet ciddi yürüyor. Öyle aç gazı kalk, kafana göre gez takıl sonra da istediğin yere in gibi bir şey değil. Herşey kuralına kaidesine uygun yapılıyor, gerçekte ne ise sanalda da aynen geçerli. Herhangi bir online oyun ile karıştırmayın. Bu uçsuz bucaksız havacılık dünyasına başladığınız andan itibaren kendinizi eğitmeye başlıyorsunuz(mecburen). Okul hayatınızda derslere göstermediğiniz çabayı inanın burada fazlasıyla gösteriyorsunuz. Bunun sonucunda da insanların birbirine saygılı olduğu seviyeli bir ortam ortaya çıkıyor. Oyundan ziyade bir hobi olduğu için herkes birbirine genelde nezaketli ve yardımcı bir tavır ile yaklaşıyor.

     Ben bu işe 3 yıl önce Türkiye'de bu işin en temeli sağlam, hani derler ya Lokomotifi olan www.turkishvirtual.com isimli sanal havacılık sitesinde başladım, halen devam ediyorum. Allah kuranlardan razı olsun (Bir kısmıyla tanışma fırsatım hepsi çok kıymetli insanlar). Bir yanda gerçek hayattaki uçuşlarım diğer yanda sanal ortamdaki uçuşlarım. Bunun gibi ülkemizde birkaç tane daha sanal havacılık sitesi mevcut. Ancak online uçuş yapmak için bu tür özel oluşumlara üye olma zorunluluğu yok. Sadece VATSIM ya da IVAO üyesi olmak yeterli.

     İşin ATC kısmına gelince bilgilerim sınırlı. VATSIM'in Türkiye temsilcisi olan Trvacc ATC eğitimi veren tek organizasyon. Eğitim almadan bu işi yapmanız mümkün değil diye biliyorum. Ancak IVAO da bu durum serbest sanırım.

     Bir nebze de olsa sanal havacılığı tanıtmaya çalıştım. Yalnız sanal havacılığın tek kötü yanı fena bağımlılık yapar :))

Bloguma Hoşgeldiniz

     Merhabalar,

     

     İlk yayın olarak "blog" kurmaktaki amacımı izah ederek başlamanın en doğrusu olduğunu düşündüm.

     Ben tam olarak çekirdekten yetişmemiş olsam de uzun bir havacılık geçmişim, tecrübem ve devamında halen de devam eden kısa pilotluk kariyeri sahibiyim. Burada amacım bilgi ve tecrübelerimi havacılığa meraklı dostlarla paylaşmak, yetersiz kaldığım konularda ise bir bilenden yardım almak ve bunu yine aktarabilmek. 

     Havacılık demek sadece pilotluk demek değildir. Bu işe gönül vermiş her insan havacıdır; model uçaktan paraşüte, helikopterden planöre ve hatta uçurtmaya kadar herşey bence havacılığı ilgilendirir. Tabi sanal havacıları da unutmamak gerekir. Bu sebeple her konuda yazmaya çalışacağım. Her ne kadar sadece pilotluk demek değil dediysem de uzmanlık alanım olduğu için ağırlık bu yönde olacaktır. Pilotaj adına nazari bilgi paylaşımları yanında uçuş tecrübelerimi de aktarmayı planlıyorum. Özellikle uçuş emniyeti konusunda her tecrübe (başkalarının yaşadıkları da dahil) paylaşılmalı ki aynı hatalar tekrarlanmasın.

     Umarım faydalı bir olur, görüşmek dileğiyle